I. Đặt vấn đề
Toán học là môn khoa học tự nhiên có tính lôgíc và tính chính xác cao, nó là chìa khóa mở ra sự phát triển của các bộ môn khoa học khác. Môn toán có khả năng giáo dục rất lớn trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận lôgíc, thao tác tư duy cần thiết. Vì vậy, toán học có vai trò quan trọng trong việc góp phần đào tạo nên những con người phát triển toàn diện, hình thành nhân cách tốt đẹp cho con người lao động trong thời đại mới.
Nhưng trong thực tế, nếu giáo viên chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa, trong các sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách dập khuôn, máy móc sẽ làm cho học sinh học tập một cách thụ động. Với cách dạy học như vậy thì việc học tập của học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập cũng sẽ không cao. Nó là một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng ngày.
Yêu cầu của giáo dục hiện nay đòi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học môn toán theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh. Vì vậy người giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách lôi cuốn các em tham gia vào các hoạt động học tập. Trò chơi học tập là một hoạt động mà các em hứng thú nhất. Các trò chơi có nội dung toán học lý thú và bổ ích phù hợp với việc nhận thức của các em. Thông qua các trò chơi các em sẽ lĩnh hội những tri thức toán học một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, trong việc làm. Khi chúng tôi đưa ra được các trò chơi toán học một cách thường xuyên, khoa học thì chắc chắn chất lượng dạy học môn toán sẽ ngày càng nâng cao.
II. Nội dung
- Thực trạng:
Chủ yếu giáo viên chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa, trong các sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách dập khuôn, máy móc.
Việc học tập của học sinh diễn ra đơn điệu, tẻ nhạt làm cho học sinh học tập một cách thụ động.
- Một số giải pháp:
2.1. Các nguyên tắc của việc thiết kế trò chơi trong môn Toán
Để các trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức và thiết kế trò chơi phải đảm bảo những nguyên tắc sau :
* Tổ chức trò chơi học tập để dạy môn Toán nói chung và môn Toán lớp 6 nói riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học cụ thể đưa các trò chơi cho phù hợp. Song muốn tổ chức được trò chơi trong dạy toán có hiệu quả cao thì đòi hỏi mỗi giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu sau :
+ Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục
+ Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học
+ Trò chơi phải phù hợp với tâm lý học sinh lớp 6, phù hợp với khả năng người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.
+ Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú
+ Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo
+ Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh
* Cấu trúc của Trò chơi học tập :
+ Tên trò chơi
+ Mục đích : Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức, kỹ năng nào. Mục đích của trò chơi sẽ quy định hành động chơi được thiết kế trong trò chơi.
+ Đồ dùng, đồ chơi : Mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong Trò chơi học tập.
+ Nêu lên luật chơi : Chỉ rõ quy tắc của hành động chơi quy định đối với người chơi, quy định thắng thua của trò chơi.
+ Số người tham gia chơi : Cần chỉ rõ số người tham gia trò chơi
+ Nêu cách chơi.
2.2. Cách tổ chức trò chơi :
Thời gian tiến hành : thường từ 5 - 7 phút
- Đầu tiên là giới thiệu trò chơi :
+ Nêu tên trò chơi.
+ Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ quy định chơi.
- Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi
- Chơi thật
- Nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh.
- Thưởng - phạt : Phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. Phạt những học sinh phạm luật chơi bằng những hình thức đơn giản, vui (như chào các bạn thắng cuộc, hát một bài, nhảy lò cò...)
2.3. Giới thiệu một số trò chơi toán học lớp 6 :
Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi tiêu biểu mà tôi đã áp dụng trong quá trình dạy toán cho học sinh lớp 6.
Trò chơi 1 : Chạy tiếp sức
Trò chơi 2 : Ai nhiều điểm nhất
Trò chơi 3 : Ai nhanh hơn
Trò chơi 4 : Nhanh tay, nhanh mắt
Trò chơi 5 : Ai tinh, ai nhanh, ai khéo
Trò chơi 6 : Chọn cặp bằng nhau
Trò chơi 7 : Vượt chướng ngại vật
Trò chơi 8: Hộp quà may mắn
Trò chơi 9: Ghép hoa
Trong trò chơi học tập, tên gọi của mỗi trò chơi thường phản ánh nội dung chơi và khêu gợi hứng thú của trò đến với trò chơi. Vì vậy, với mỗi trò chơi khi áp dụng vào mỗi bài tôi có thay đổi tên gọi khác nhau để lôi cuốn học sinh nhằm hạn chế sự nhàm chán khi học sinh nghĩ rằng mình chơi mãi một trò. Ví dụ: Thi phát hiện nhanh số nguyên tố, hợp số, thi làm toán nhanh, thi tính nhanh, Ai nhiều điểm nhất, hãy cố lên nhé, Thi ghép chữ, Hãy chọn số đúng, Chọn cặp bằng nhau, Tay đua siêu hạng, …
III. Kết luận
Công việc sáng tác và tổ chức các trò chơi tuy vất vả nhưng tôi vẫn tìm thấy niềm vui ở trong công việc và càng thấy yêu nghề hơn bởi vì thông qua các trò chơi, quan hệ Cô - Trò không còn khoảng cách (vì nhiều lúc cô cũng tham gia cùng chơi với trò). Tình cảm bạn bè giữa học sinh với học sinh ngày càng gần gủi, gắn bó hơn. Những giờ học thoải mái, sôi nổi, hiệu qủa ngày càng gia tăng. Chất lượng học tập của các em ngày được nâng lên, hạn chế tình trạng học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động, trong giờ học không còn hiện tượng học sinh ngủ gật, uể oải hay lơ mơ trong học tập. Không những thế mà còn giúp học sinh nhút nhát, cá biệt hòa mình vào tập thể. Số lượng học sinnh yêu thích môn toán ngày một tăng lên.
Qua khảo sát các lớp do tôi chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy có kết quả môn toán như sau:
Loại | Đầu năm | Cuối năm |
Giỏi | 13,60% | 18,2% |
Khá | 31,8% | 40,9% |
TB | 45,6% | 40,9% |
Yếu | 13,6% | 0 % |
Đề tài này được áp dụng với đối tượng là học sinh khối 6,7.
Người thực hiện – Giáo viên bộ môn Toán
Vũ Thị Lan Hương
|
|
